مروری بر چگونگی تشکیل تخم مرغ در مرغ های اصلاح شده امروزی
تولید روزانه یک عدد تخم مرغ در مرغهای بالغ امروزی به مدد نمو همزمان یک سری از فولیکولهای موجود در تخمدان سمت چپ انجام می شود. به طوری که هر روز یک عدد از این فولیکولها رسیده شده و تحت تاثیر هورمون LH از تخمدان جدا می شود. گفته می شود که بیش از 12000 فولیکول نارس در تخمدان سمت چپ مرغهای صنعتی امروزی وجود دارد. در هنگام تخمک گذاری رسیده ترین آنها توسط شپور فالوپ یا اینفاندیبولوم گرفته شده و مسیر تکاملی تولید تخم مرغ در طول اویدوکت تا هنگام تولید یک عدد تخم مرغ ادامه می یابد. هر بخش از لوله تخمبر یا اویدکت با توجه به توالی از پیش تعیین شده مسئول تولید و ترشح بخشی از ساختار تخم مرغ می باشد.
در طول 4 ساعت اول پس از تخمک گذاری، سفیده یا آلومین تخم مرغ در ناحیه مگنوم شکل می گیرد. مگنوم طولانی ترین بخش اویدوکت است که دارای غدد بسیاری نیز می باشد. غشاهای سفیده تخم مرغ در ایستموس تولید می شود.
5 ساعت پس از تخمکگذاری، زرده به همراه سفیده و غشاهای آن وارد ناحیه ای می شود که غدد پوسته ساز در آن حضور دارند. در این مکان تخم مرغ 19 ساعت توقف و انتظار را سپری میکند تا پوسته اطراف آن شکل گیرد. شکل گیری پوسته تخم مرغ در سه مرحله جداگانه روی داده و از طریق ترشح ماتریکس آلی پیچیده ای تنظیم میشود، پس از شکل گیری ماتریکس آلی شاهد شکل گیری ساختمان (پوسته) کلسیمی در اطراف تخم مرغ خواهیم بود که در حفاظت فیزیکی و مکیروبی تخم مرغ نقش دارد.
تقریبا 1/5 ساعت پیش از شروع علایم تخمگذاری، رنگدانه های پوسته و کونیکول (لایه غیر کلسیمی و از جنس ماده آلی که دارای ضخامت های متغیری است) در پوسته شکل می گیرد. در این حالت تخم مرغ آماده خروج از بدن مرغ می باشد. زمان و فرایند نهایی خروج تخم مرغ از اویدوکت تحت کنترل هورمون های نوروهیپوفیزی و پروستاگلندین های مترشحه از تخمدان و تا حدود بسیار کمی غدد پوسته ساز قرار دارد. اکثر مرغها در یک برنامه روشنایی 14 ساعت نور و 10 ساعت تاریکی، تخم های خود را یک ساعت پس از شروع روشنایی می گذارند.
منبع:
Bain, M.M, NYS, I and I.C. Dunn. 2016. Increasing persistency in lay and stabilising egg quality in longer laying cycles. What are the challenges? British Poultry Science. Vol. 57, No. 3, 330–338. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00071668.2016.1161727.
(گروه تحقیق و توسعه کارخانه خوراک و مکمل سازی دام وطیور رضوان)